مغناطيس و القاي الكترومغناطيس

مقدمه

مبحث الكترومغناطيس از جمله مباحث جذاب و مهم فيزيك بشمار مي‌رود . در اين بحث نخست ويژگيهاي مواد مغناطيسي را مورد توجه قرار مي دهيم و سپس به برهم كنش  بين الكتريسيته و مغناطيس توجه مي‌كنيم.

مغناطيس يا آهن ربا (مگنتيك   fe3o4    ) :

سالها پيش در ناحيه‌أي از تركيه امروزي صخره‌هايي يافت شدند كه اين صخره ها يكديگر را مي ربودند و همين باعث تحقيقاتي راجع به ربايش اين صخره‌ها شد . بعد ها  اين صخره‌ها را مغناطيس ناميدند.

 

مواد

مغناطيسي (فرومغناطيس)

غيرمغناطيسي

مواد مغناطيسي:

 خاصيت آهن‌ربايي در آنها وجود دارد و جذب آهن‌ربا مي شوند.  مانند: سوزن فولادي

مواد غيرمغناطيسي:

 در آنها خاصيت آهن‌ربايي وجود ندارد و آهن‌ربا  روي آنها بي اثر است .  مانند: چوب و شيشه كه جذب آهن‌ربا نمي شوند.

 

آهن ربا :

به موادي كه ذرات آهن را جذب مي‌كند آهن‌ربا گويند .  خاصيت آهن‌ربايي در آهن، نيكل و كبالت و آلياژهايي از تركيب اينها مشاهده ميشود.

- آهن‌ربا اشكال مختلفي داردكه بر حسب نياز مورد استفاده قرار مي‌گيرند.     

آهن‌ربا:

  1- ميله‌أي

  2ـ نعلي شكل

  3ـ حلقه أي

  4ـ تخت

 

نكته: هر آهن‌ربايي دو قطب دارد (يعني دو ناحيه‌أي كه ربايش در آن دو ناحيه از جاهاي ديگر بيشتر است)

 

اگر آهن‌ربايي را به وسيله يك نخ آويزان كنيم » بعد از مدتي يك سر آن همواره رو به شمال كره زمين مي ايستد و سر ديگر آن رو به جنوب كره زمين.

- قطبي را كه به سوي نيمكره شمالي زمين مي ايستد قطب شمال مي نامند     <<North >>            N      

- قطبي را كه به سوي نيمكره جنوبي زمين مي ايستد قطب جنوب مي نامند.  <<South>>           S  

برهم كنش بين دو آهن ربا :

آزمايش اول : با اين آزمايش ثابت شد كه قطب‌هاي همنام يكديگر را دفع مي كنند و قطب هاي ناهمنام همديگر را جذب مي كنند.

اگر دو آهن‌ربا با قطب‌هاي مشخص شده (  S و N ) را به يكديگر به گونه‌أي نزديك كنيم كه دو قطب  N  به طرف هم باشند اين دو قطب همنام همديگر را دفع مي كنند؛ و اگر قطب  N  آهن ربا يي را به قطب S نزديك كنيم همديگر را جذب مي كنند.

 

 قانون بنيادي:

1- قطبهاي مغناطيسي همنام يكديگر را مي‌رانند (يا دفع مي‌كنند)

2- قطبهاي مغناطيسي غير همنام يكديگر را مي‌ربايند (يا جذب مي‌كنند)